อุปรากรเยอรมนี
ไรน์ฮาร์ด ไกเซอร์ (Reinhard Keiser) เป็นผู้ที่ได้มอบลักษณะพิเศษให้แก่อุปรากรเยอรมันเป็นเรื่องแรก
โดยเปิดศักราชอุปรากรเยอรมันขึ้นในฮัมบูร์ก และฮัมบูร์กนี้เองที่
ฮันเดลเสี่ยงสร้างอุปรากรเรื่องแรกของเขาขึ้น
อุปรากรเรื่องแรกที่เปิดแสดงต่อสาธารณะชนในฮัมบูร์กเมื่อ พ.ศ.๒๒๒๑ คือเรื่อง “อะดัมและอีฟ” (Adam and Eve) ของโยฮัน
ทีล (Johann Theile) รูปแบบของการแสดงใกล้เคียงกับอุปรากรแบบที่เรียกว่า
hallad-opera ของอังกฤษ
แม้แต่โมสารท์เองซึ่งมักจะถือตามแบบฉบับของอิตาเลียนก็ยังชื่นชอบรูปแบบเช่นที่กล่าวนี้
อุปรากรโรแมนติกสมัยใหม่ของเยอรมันนั้นอาจกล่าวได้ว่าเริ่มมาจากงานของวีเบอร์
(Weber) ในเรื่อง “Der Freischiitz” ซึ่งเนื้อเรื่องในอุปรากรนี้ได้มาจากนิยายของเยอรมัน
สปอห์ร (Spohr) และมาร์สชเนอร์ (Marschner) ก็มีส่วนร่วมในความเคลื่อนไหวของอุปรากรสมัยนี้ไม่น้อย
และเป็นการถากถางการให้แก่ริชาร์ด วากเนอร์ (Richard Wagner) ที่โลกยอมรับว่าเป็นนักประพันธ์อุปรากรผู้ยิ่งใหญ่ด้วย
วากเนอร์ใช่แต่จะมีอิทธิพลอย่างลึกซึ้งต่อศิลปะของเยอรมันเท่านั้น
แต่ยังมีผลต่อนักแต่งอุปรากรของทุกชาติด้วย
ทั้งในด้านของเรื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงและในด้านเพลงดนตรีของนาฏกรรม
พ้นจากยุคของวากเนอร์แล้ว
ผู้ประพันธ์อุปรากรของเยอรมันที่ยิ่งใหญ่อีกผู้หนึ่ง ได้แก่ ริชาร์ด สเตร้าส (Richard Strauss) ในเรื่อง “Salome” และเรื่อง “Elektra” กับเรื่องอื่นๆ อีกในลักษณะเดียวกัน ผู้ที่เจริญรอยตามแบบงานของวากเนอร์ที่มีงานเป็นที่นิยมชมชอบนอกจากที่กล่าวมาแล้วก็มีเช่น
ฮัมเปอร์ดิงค์ (Humperdinck) โกลด์มาร์ก (Goldmark) และสเมตานา (Smetana) สำหรับสเมตานานั้นมีงานชิ้นหนึ่งที่แสดงออกถึงลักษณะพิเศษของชาวโบฮีเมียน
อันยังดำรงอยู่มาจนถึงทุกวันนี้ นั่นคือเรื่อง “Bartered Bride” นักประพันธ์อุปรากรที่มีชื่อร่วมสมัยกับวากเนอร์ที่สำคัญอีกผู้หนึ่งคือ
มายเออเบ (Meyerbeer) ซึ่งมีอิทธิพลครอบงำวงการอุปรากรของฝรั่งเศสอยู่ระยะหนึ่ง
มายเออเบ สร้างกฎเกณฑ์ของเขาขึ้นเอง แต่ก็ได้ผลิตงานขึ้นตามแนวทางของเยอรมัน ฝรั่งเศส
อิตาลี พร้อมกับความเรียบง่าย
และได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาอุปรากรโดยทั่วไปอยู่ไม่น้อย
แต่ก็มิได้ตั้งสำนึกฝึกสอนและไม่มีศิษย์
อุปรากรเยอรมันนั้นนับว่าเยี่ยมทั้งในบทเจรจาและในทำนองเพลง
ทั้งยังได้ช่วยเพิ่มพูนคุณลักษณะของอุปรากรให้สูงส่งโอ่อ่ายิ่งขึ้นวิทยาการอันยิ่งใหญ่ของศิลปะในการผสมผสาน
ดุลยภาพ เครื่องดนตรี รวมทั้งการจัดฉากและเวที
คู่เคียงไปกับมาตรฐานอันสูงส่งในสุนทรียภาพ
ในปัจจุบันคุณลักษณะดังกล่าวได้เปลี่ยนแปลงไป
ส่วนใหญ่จะเป็นไปในทางที่ถดถอยความงามลง แล้วเปิดทางให้แก่ความยิ่งใหญ่เข้ามาแทน
แต่ถึงอย่างไรก็ตาม
ทุกวันนี้เยอรมันก็ยังคงรักษาแบบแผนอันยอดเยี่ยมของเบโทเฟนและวากเนอร์อยู่อย่างลึกซึ้งมาโดยตลอด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น